‘Innovatie op het boerenerf doe je nooit alleen. Er liggen rollen voor veel partijen.’

Vorig najaar vond de live uitzending van het Agro Innovatie Event 2021 plaats. Het programma stond volledig in het teken van boereninnovaties en vernieuwingen in de agro sector. Ondernemers uit de Cleantech Regio, de Achterhoek en de Liemers deelden hoe hun ideeën zich ontkiemen tot innovaties en werkbare bedrijfsmodellen. Voor wie het niet heeft gezien volgen enkele citaten uit het programma.

Een van de thema’s was ‘Snoeihout met meer waarde’. Door het onderhoud van houtwallen en -singels komt op agrarisch land veel snoeihout vrij. Dit wordt nog regelmatig op het land verbrand met als gevolg dat veel fijnstof vrijkomt en de vastgelegde CO2 verloren gaat. Kan het duurzamer? Hoe kunnen we snoeihout hergebruiken en tot waarde te brengen? Namens agrarische natuurvereniging VeluweIJsselzoom (kortweg VIJZ) was bestuurslid en melkveehouder Evert Jan Wijers te gast: ‘Het zou het allermooiste zijn als we het snoeihout kunnen gebruiken in de bouw en we de koolstof blijvend kunnen vastleggen.’

Ludo Schennink van Innodeen, partner in bedenken, ontwikkelen & produceren van innovatieve en duurzame maatwerk oplossingen met recyclebare kunststoffen en biocomposieten ziet wel mogelijkheden. ‘Wij maken bouwmaterialen en pakken het beste van twee werelden het hout (72 %) als vulling en voor de sterkte en kunststof (28%) om het duurzaam te maken en langer mee te laten gaan. Zo ontstaat een bouwmateriaal dat lang mee kan en ook recyclebaar is. Het moet goed mogelijk zijn om snoeihout uit deze omgeving (wilg, populier en meidoorn) in producten te verwerken. We zien goede afzetmogelijkheden in de prefabindustrie, de houtskeletbouw. Voor sommige delen is het biocomposiet interessanter dan hout. We zien in dit verband ook mogelijkheden voor snelgroeiende vezelrijke gewassen van de boeren.’

Geen zandbak, maar rijkere bodem

Enkeerd 2.0 is een innovatieve manier om de teeltlaag van het land te verdiepen voor meer organische stof in de bodem, meer koolstofvastlegging, een betere doorwortelbaarheid en een beter watervasthoudend vermogen van de bodem. Bij deze aanpak wordt organische stof juist dieper in de bodem gebracht en gemengd met de onderlaag. Hierdoor wordt de bovenste laag juist wat verschraald. Dit wordt dan weer verrijkt door de teelt van bijvoorbeeld gras-klaver. Deze aanpak is opvallend en grensverleggend, vooral omdat het tegenovergesteld lijkt aan de algemene opvatting dat het beter is om grondbewerking te beperken. Melkveehouder Pieter Brouwer werkt op dit moment aan een plan dat hij samen met Louis Bolk Instituut en Agro-innovatiecentrum De Marke verder uitwerkt: ‘Het is een onderzoek van lange adem. Als je de bovenlaag gaat verschralen, ben je bang voor opbrengstderving. Ik wil daarvoor het liefst vlinderbloemigen inzetten. De hoop is dat die dan met weinig of geen opbrengstderving toch daar kunnen groeien. Het is niet de bedoeling dat de bovenlaag een zandbak wordt.’

Kringlopen sluiten in de Cleantech Regio

Sjoerd Elgersma van Loonwerkbedrijf Hofmeijer presenteerde zijn plan voor de teelt van meer eiwitrijke gewassen. Meer grondgebondenheid, een bijdrage aan landschap en biodiversiteit en een toekomstbestendig verdienmodel voor boer, loonwerker en voerfabrikant zijn de doelen. ‘Wat is er mooier dan de maatschappelijke wens te combineren met het doel van de agrariër om voer voor zijn vee te telen. Een win-win-win-situatie. Voor iedereen moet het iets kunnen opleveren.’

Jan van Hoef, werkzaam voor veevoerproducent Bosgoed, vertelde hoe deze eiwitten verwerkt kunnen worden tot regionaal geteeld veevoer. ‘Er komt meer vraag vanwege CO2-reductie. Het streven is een lagere foodprint door minder import van ver en minder ontbossing.’ Volgens Van Hoef werkt het in tegen het huidige verdienmodel van veevoerproducenten. Daarom vraagt het een omdenken van een aantal producenten: regionaal of op maat gemaakt.

De Pantry smaakt naar meer

Ook het initiatief van Lukas Lagerweij De Pantry stond op het programma. De Pantry is een onbemande streekwinkel in kleine kernen met lokale producten, geleverd en uitgevoerd samen met boeren uit de buurt. De eerste Pantry is geopend in Wilp (Gld). Lagerweij: ‘We proberen samen met de boeren na te denken over wat je kunt telen om je eigen regio te bevoorraden. Waar is nog vraag naar? Welke gewassen zijn nog uit te breiden? Waar kun je op inspelen?’ Het succes van De Pantry smaakt naar meer: ‘Honderd Pantry’s in Nederland is een heel mooi streven. Wel moet het van onderaf op komen. De succesfactor voor uitbouw van deze formule is de breedte van het assortiment, een geschikte locatie en een welwillende overheid.’

Bekijk hier de hele uitzending.