Klimaat Keren: ‘Als je het niet probeert, weet je het ook niet’

Eind april gingen twee loonbedrijven met een diepploeger en diepspitter aan de slag op verschillende dieptes op een perceel van Jelger Zielhorst (38) in Hengelo (gld). Wat zijn de beweegredenen van deze melkveehouder om mee te doen aan deze proef en voorverkenning van het project Klimaat Keren?

Het project Klimaat Keren (voorheen Enkeerd 2.0 genoemd) van Agro-innovatiecentrum De Marke, het Louis Bolk Instituut en De Innovatie Coöperatie wil op een innovatieve manier de vruchtbare teeltlaag van het land verdiepen door de organische stof dieper in de grond te mengen. De komende jaren zal met kruidenrijk blijvend grasland de organische stof in de bovenlaag weer verhoogd moeten worden. Het is zo de bedoeling dat in de totale bodem meer koolstof vastgelegd wordt. Met deze diepere teeltlaag kunnen de planten dieper wortelen en kan het totale bodemprofiel meer water vasthouden. Door meer opslag van koolstof en meer waterbergend vermogen in de bodem leveren we een belangrijke bijdrage aan een stabieler klimaat. In dit project wordt onderzocht wat het oplevert aan koolstofvastlegging en vochtlevering als de organische stof dieper in de grond gemengd wordt.

Lange adem

Jelger: ‘Ik heb een gangbaar melkveebedrijf met 70 melkkoeien en 40 stuks jongvee. Ik boer op 50 hectare. Ik zit bij de VKA (Vruchtbare Kringloop Achterhoek en Liemers) en ben op mijn bedrijf volop bezig met de bodem en natuur. Ik probeer graag dingen uit. Zo ben ik innovatief bezig met proeven over klei op zand, druppelirrigatie in de mais en het opbouwen van een waterbuffer voor drogere tijden. Ik doe ook mee aan proeven van het Louis Bolk Instituut over verschillende typen kruidenrijk grasland en de winst voor biodiversiteit en bodem. Innovatiemakelaar Alfons van den Belt van De Innovatie Coöperatie benaderde mij of ik mee wilde doen aan dit project. Ik ben graag met de bodem bezig en vind het van belang om te kijken of we winst kunnen behalen met het verhogen van de organische stof op de langere termijn. Ik zie daar wel wat in. We moeten wat doen en doordat ik vrij extensief boer, heb ik de mogelijkheid hieraan mee te doen. Het is wel zo dat alles wat je met de bodem doet een lange adem nodig heeft. Op de korte termijn zullen daarom geen grote veranderingen te zien zijn, maar op de langere termijn wat betreft vochthuishouding en koolstofopslag misschien wel.’

Bodem in beeld

Het perceel van Zielhorst is een droogtevoelig perceel met maximaal 30 cm zwarte grond (de teeltlaag). Na het diepploegen en diepspitten, is de grond gefreesd en ingezaaid met een kruidenrijk graslandmengsel met soorten, die goed kunnen tegen droogte en veel stikstof vasthouden. ‘De bedoeling is organische stof op te bouwen, vocht vast te houden en een beter bodemleven te creëren. Vocht is bij ons heel belangrijk. Momenteel ziet het er dramatisch uit, want er is veel onkruid opgekomen. Eigenlijk is dit perceel niet zo geschikt om in het voorjaar in te zaaien, maar wat er bovenop gebeurt, is eigenlijk niet zo belangrijk. Belangrijker is wat er in de bodem gebeurt. Is er bijvoorbeeld veel wortelgroei? Cichorei kan een behoorlijke wortelpen ontwikkelen en gaat dan op zoek naar water. Ook bij klaver ontwikkelt het wortelstelsel zich goed. Binnenkort gaat het Louis Bolk Instituut weer metingen doen, ondermeer naar het wortelpakket en de samenstelling van de bodem. De eerste meting na de nulmeting in dit voorjaar’, licht de melkveehouder toe.

Investeren in de toekomst

‘Waarschijnlijk zijn er wel twee tot drie groeiseizoenen nodig om iets zinnigs te kunnen zeggen. Natuurlijk neem ik een risico. Mogelijk verschraalt het perceel? Als je een zandige ondergrond vermengt met teeltaarde, hoe lang heeft dat nodig om te herstellen? Het is maar een klein perceel; als ik minder opbrengst heb, kan ik daar  mee leven. Ik ben de laatste jaren anders gaan kijken naar mijn bedrijf. Hoe kan het anders, hoe kan het beter? Ik heb ideeën genoeg. Momenteel ben ik ook met De Innovatie Coöperatie bezig met te kijken hoe ik mijn gras zodanig kan drogen via een hooidrooginstallatie in de Achterhoek, zodat ik het aanwezige eiwit beter kan benutten en ik minder eiwit hoef aan te voeren. Ik weet inmiddels de weg; ik zie dat als een investering in de toekomst’, besluit Jelger.

Wil je meer weten over Klimaat Keren? Kijk hier.