Geen gele velden meer

In de Stentor verscheen op 15 april 2020 een uitgebreid artikel over Freddie Heuvelink van Loonbedrijf Almen-Harfsen, één van de initiatiefnemers van onze Groene Groenbemesters aanpak. Het artikel is te lezen via deze link, de gehele tekst is ook hier te lezen:

“In 2019 vond je in nagenoeg ieder boerendorp in Oost-Nederland wel zo’n bijzondere akker. Geel, oranje, rood of soms bijna paarsachtig. Verkleurd door bespuiting met een giftige goedje: glyfosaat. In 2020 zijn er ineens minder bespoten gele velden. Waarom toch? Freddie Heuvelink, bedrijfsleider van Loonbedrijf Almen-Harfsen: ,,Ik denk dat de boeren door de ophef over glyfosaat uit zichzelf naar andere bestrijders zoeken. Een maatschappelijke reden.’’

Ophef
En daar komt een landbouwtechnische reden overheen. Heuvelink: ,,In 2019 was er namelijk een zogenoemd lang vanggewas.’’ Een gewas dat boeren vaak verplicht moeten zaaien om uitspoeling van schadelijke stoffen te voorkomen. ,,Juist dan gebruiken boeren graag glyfosaat, omdat het de groei makkelijker afremt. En zo is landbewerking met machines minder lastig daarna. Maar de boeren willen denk ik ook vooral geen ophef meer.’’

Want glyfosaat werd vorig jaar een veelbesproken bestrijdingsmiddel. De meeste boeren gebruiken het glyfosaatmerk Round Up. Het doodt onkruid, inclusief hele wortels. Makkelijk voor de boer. Alleen wetenschappers zagen een keerzijde. Glyfosaat, en dus Round Up, zou kankerverwekkend zijn; al leverde geen wetenschapper onomstotelijk bewijs.

Kankerverwekkend
Heuvelink: ,,Maar het heeft een negatief etiket gekregen. Kankerverwekkend of niet. De boodschap was vorig jaar dan ook: glyfosaat? Gebruik het niet meer. Al die velden zo gekleurd, geen gezicht. Weg ermee, slecht voor het imago van de boer.’’ Waar glyfosaat voor boeren in sommige landen verboden werd vorig jaar, bleef de Nederlandse regering het echter toestaan. Enkele Oost-Nederlandse gemeentefracties eisten daarom maar lokaal beleid, om Round Up te verbieden. Zoals de PvdA in Berkelland. Zover kwam het daar niet.

Glyfosaatvrij
De gemeente Lochem heeft nu wel beleid, een strategie om glyfosaat-arm te zijn. Ze werken niet met verboden, maar benaderen bedrijven die landbewerking voor boeren doen. Alle loonwerkers in de gemeente is gevraagd om naar niet-chemische oplossingen te zoeken. Bewerking zonder glyfosaat.

Een van die loonwerkers is Loonbedrijf Almen-Harfsen, daar ontwierpen ze een alternatief. ,,Met deze grote machine kunnen we klepelen.’’ Aan een boomstamachtige cilinder hangen tientallen ijzeren klepeltjes, de tractor drijft de cilinder aan en die slaat het gras los. ,,Daarna een bouwlandinjecteer (ploegachtige machine, met wielen, red.) eroverheen en dan ploegen we het vanggewas in de bouwvoor (bodemgedeelte onder maaiveld, red.).’’ Hetzelfde effect als glyfosaat, zonder dat je glyfosaat gebruikt, verzekert Heuvelink.

Kosten
Alleen, tja, wel met drie keer landbewerking, dat zal vast meer geld kosten? ,,Ik denk eigenlijk dat het misschien nog iets goedkoper zal zijn dan Round Up-gebruik. Dat middel is ook zeker niet gratis en bovendien: deze methode is beter voor de bodem.’’

Om een andere reden zijn ecologen niet blij met Round Up. In de landbouwbodems zitten miljoenen bacteriën en schimmels, velen daarvan houden de bodem gezond. Maar ook die goede bacteriën en schimmels worden soms gedood. Daarmee wordt de bodem steeds minder vruchtbaar en voedzaam.

Heuvelink: ,,Als je ieder jaar als boer voor ieder land Round Up gebruikt, dan raakt die bodem verzadigd. Als we niet zuinig omspringen met het gebruik van glyfosaat, zijn we het straks helemaal kwijt. Ik zeg daarom altijd: heel af en toe Round Up gebruiken kan best. Als het noodzakelijk is.’’ Bijvoorbeeld als een nat seizoen te weinig tijd voor landbewerking geeft. Precies die oproep doet boerenorganisatie LTO nu ook. Veehouders en akkerbouwers: gebruik glyfosaat alléén als laatste redmiddel, bijvoorbeeld na veel regen.

Doktersrecept
Heuvelink: ,,Alleen, sommige boeren gebruiken het nagenoeg altijd. Je zou het eigenlijk alleen op doktersrecept moeten geven aan het land’’, stelt Heuvelink. Zoals de mens antibiotica krijgt. ,,Eén probleem: het land heeft geen dokter en geen apotheek die dat in de gaten houdt. Laat ons daarom maar klepelen, werkt net zo goed!’’

Bron: De Stentor