Lochemse loonwerkers en boeren werken groener

In het voorjaar van 2020 leidde de gezamenlijke aanpak onder de naam Groene Groenbemesters tot een halvering van het glyfosaat gebruik in de gemeente Lochem. Dit jaar bundelen de Lochemse loonwerkers en boeren hun krachten opnieuw. Afgelopen voorjaar pasten ze zeven machinale bewerkingen toe op het demoveld. Vruchtbare Kringloop Achterhoek (VKA) en Agro-innovatiecentrum De Marke monitoren het maisperceel tijdens het groeiseizoen.

Het demoveld in Laren is een initiatief van zes Lochemse loonwerkers, LTO Achterhoek-Noord en De Innovatie Coöperatie. Sinds eind 2019 wisselen de Lochemse loonbedrijven en boeren praktijkervaringen en kennis uit om de inzet van glyfosaat achterwege te kunnen laten. Op 23 maart jl. werkten de loonwerkers met verschillende machines de groenbemester, een mix van Italiaans raaigras en bladrammenas, onder voor een optimaal resultaat voor bodem, gewas en grondwater. Bekijk hiervoor de demofilm Lochemse loonwerkers en boeren werken groener. Op 3 mei is op het perceel mais gezaaid. (Zie de bijdrage van Omroep Gelderland.) Het perceel in Laren, dat ligt aan de Ooldselaan (tegenover Sturris), is vrij toegankelijk voor belangstellenden. 

Monitoring

Agro-innovatiecentrum De Marke doet in samenwerking met de loonwerkers en de VKA waarnemingen aan de ondergewerkte groenbemester op het demoveld. Ook op proefbedrijf De Marke zijn proeven uitgezet in een perceel vanggewas en in een perceel tijdelijk grasland. Hierbij wordt gekeken naar effecten op hergroei, de onderlaag in de bodem en het effect op de maisgroei met behulp van drone-beelden. Rond de zomer zullen de gezamenlijke bevindingen gedeeld worden via deze website, de VKA en naar een breder publiek. Onderzoeker Henri Mentink: ‘We volgen in dit demoveld voor een jaar het gewas en kijken naar onkruiddruk en opslag van vanggewas na verschillende bewerkingen. Ik maak daarvoor dronebeelden en foto’s. We hebben er voor gekozen om voor het klaarmaken van het maispersceel de helft overdwars te ploegen en de andere helft overdwars te spitten Op dit moment laten bij het gespitte gedeelte de stukken waar de crosscutter en de schijveneg zijn gebruikt veel vanggewasontwikkeling zien. Bij het geploegde gedeelte zie je dat niet. Tussen de bewerkingen zie je niet zo veel verschillen. Het grote verschil zie je vooral tussen ploegen en spitten. De mais ontwikkelt zich onder de huidige omstandigheden zichtbaar beter in het geploegde gedeelte.’

Voorbeeldfunctie

Het eerst klepelen van het vanggewas is volgens de loonwerkers een voorwaarde om het gewas goed te kunnen onderwerken. Een conclusie is ook dat niet één methode het beste werkt, maar dat er meerdere mogelijkheden zijn, afhankelijk van onder andere de grondsoort, het soort groenbemester en de staat ervan. Henk Hissink van het Hengelose loonbedrijf demonstreerde in het voorjaar de werking van zijn overtopfrees. Daarmee heeft hij goede ervaringen, ook bij het doorzaaien in grasland. ‘We gaan maximaal 15 cm diep en dat spreekt veel boeren aan.’ Harrie Bouwhuis van Elweco-Medo ging op het demoveld met een schijveneg te werk. ‘Boeren en loonwerkers hebben een voorbeeldfunctie richting maatschappij. We vinden het belangrijk dat er nagedacht wordt over oplossingen om de toepassing van chemie te verminderen.’ Zijn collega Marcel Beltman, mede-eigenaar van het gelijknamige loonbedrijf uit Almen, is het daar volledig mee eens. Hij kwam met een klepel- en freescombinatie naar het demoveld. ‘We streven naar een freesdiepte van 5 cm. Ook omdat je het perceel nog bemest en gaat ploegen willen we niet te diep gaan zodat het vanggewas in de bovenste laag blijft.’ Andere machinale bewerkingen op het demoveld waren een cultivator van loonbedrijf Sturris, een cross-cutter van Hoftijzer, een ecoploeg van loonbedrijf Boschloo en een klepelaar van loonbedrijf Almen-Harfsen.

Vergroening van de sector

Diederik Klein Kranenbarg, melkveehouder in Laren, is enthousiast over de samenwerking en over de inzet om mogelijkheden met het chemievrij onderwerken van vanggewas te onderzoeken. ‘Achterhoekse boeren en loonwerkers willen laten zien dat het anders kan en dragen op deze manier positief bij aan het imago en de vergroening van de sector. Dit sluit goed aan bij waar de VKA voor staat: kringlooplandbouw, duurzaamheid en een efficiënte benutting van mineralen’, vindt Klein Kranenbarg. Glyfosaat op doktersrecept zou mogelijk moeten blijven, vindt hij. ‘Het is en blijft een welkom middel bij het bestrijden van kweek in grasland, maar bij het onderwerken van het vanggewas in dit maisperceel kan dat zonder chemie. Het gaat daarbij om het vanggewas netjes onder te werken, zodat hergroei beperkt wordt en het verteerde vanggewas in de bodem en de aanwezige stikstof beschikbaar komt voor het volggewas. Dat er machines zijn om dit uit te voeren, laten de loonwerkers zien.’

Vragen of meer weten? Neem contact op met Ellen de Lange van De Innovatie Coöperatie via ellen@deinnovatiecooperatie.nl