Duurzaam krachtvoer telen in eigen regio
Blijven we ons krachtvoer van ver halen of kunnen we in de toekomst meer in eigen regio telen? En kunnen we bijdragen aan meer biodiversiteit in de regio? Dat waren de vragen waarmee in 2021 Hofmeijer Loonwerkbedrijf uit Voorst, samen met veehouders in de regio Voorst-Brummen-Apeldoorn, De Innovatie Coöperatie benaderde. Dit was de aanleiding om te starten met de teelt van zogenoemde eiwithoudende gewassen, denk aan veldbonen, luzerne, lupines, mengteelten met graan etc. Het doel was de kringloop in de regio verder te sluiten door teelt van dit soort gewassen in de regio en te ontdekken of dit in de praktijk haalbaar was. De melkveehouders hadden niet voldoende ruimte voor de teelt van alternatieve gewassen, dus volgde een zoektocht naar alternatieve grond.
Halverwege 2021 startte het project met het telen van deze gewassen op gronden van de provincie Gelderland en Natuurmonumenten. Zij verpachtten het afgelopen seizoen 15 ha grond aan de boeren onder de voorwaarden dat de grond niet diep werd bewerkt en er geen kunstmest en chemische gewasbescherming werden gebruikt. Het project vindt plaats als onderdeel van het Leernetwerk Natuurinclusieve Landbouw Brummen in het kader van het LifeIP Programma All4biodiversity van Provincie Gelderland en wordt mede ondersteund door De Innovatie Coöperatie.
Zomerveldbonen
Dit jaar is er gekozen voor de teelt van zomerveldbonen. Kenmerkend voor dit gewas is dat het een vlinderbloemige is dat stikstof uit de lucht bindt en door diepe beworteling en bloei goed is voor de bodem en biodiversiteit. De randen van de percelen zijn ingezaaid met een bloemen- en een kruidenrijkmengsel, dat is samengesteld in overleg met Natuurmonumenten.
Kennisuitwisseling
Met Natuurmonumenten is de voortgang van de teelt regelmatig besproken en werd kennis uitgewisseld over teelt, bodem en biodiversiteit. Wat zijn bijvoorbeeld natuurlijke vijanden van plagen in de teelt en hoe helpen bloemrijke akkerranden daarbij? Wat is het effect van verschillende randvoorwaarden op de uiteindelijke opbrengst? Wat betreft onkruidbestrijding is er zowel voor als na opkomst van het gewas een bewerking uitgevoerd met de wiedeg, daarna zijn alle percelen nog twee keer geschoffeld. Over het algemeen was dit redelijk geslaagd. Op enkele percelen bleek de druk van Melganzevoet behoorlijk hoog. Partijen hebben gemerkt dat het uitwisselen van kennis en samenwerken aan toekomstgericht telen erg waardevol is. Een ieder kijkt met zijn eigen blik naar de teelt.
Monitoring en evaluatie
Tijdens het groeiseizoen is de biodiversiteit gemonitord en is vastgesteld dat er veel verschillende soorten insecten en vlinders voorkwamen. Op 1 perceel kwam zelfs een kwartel voor. Dit had tot gevolg dat daar een keer minder geschoffeld kon worden.
Dit jaar was de gemiddelde opbrengst over deze 15 ha 4,1 ton veldbonen per ha. Dit is in slurven ingekuild en wordt komende winter gevoerd aan de koeien. De komende periode wordt het resultaat verder geëvalueerd. Zijn de opbrengsten voldoende geweest? Hoe reageren de koeien op dit voer?
Rol De Innovatie Coöperatie
De Innovatie Coöperatie geeft een financiële bijdrage aan de projectleiding en geeft ondersteuning aan monitoring grondmonsters en communicatie. Bij het project zijn verder betrokken: Hofmeijer Loonwerkbedrijf BV, Leernetwerk Natuurinclusieve Landbouw Brummen, Natuurmonumenten en provincie Gelderland.
Meer informatie: Alfons van den Belt, innovatiemakelaar, alfons@deinnovatiecooperatie.nl, M 06 29 02 52 52 of Heidi Uenk, projectleider, info@heidiuenk.nl, M 06 53 34 58 89.