Aan de slag met zelfbouw RTK GPS

Elkaar vooruithelpen aan een goed en betaalbaar systeem in Achterhoek en Cleantech Regio

Melkveehouder Robbert Haijtink (Laren, Gld) experimenteert sinds 2020 met een zelfbouw stuurautomaat met RTK GPS in de trekker. Hij zet de techniek onder andere in met (kunst)meststrooien, zodebemesten en grondbewerkingen. Haijtink zocht de samenwerking met Agro-innovatiecentrum De Marke en De Innovatie Coöperatie om het RTK-netwerk in de Achterhoek en Cleantech Regio verder uit te bouwen. Dankzij Haijtink’s initiatief en dit project is het voor ondernemers uit de Achterhoek makkelijker geworden om ook zélf met deze techniek aan de slag te gaan.

Waarom zelfbouw RTK GPS?

Terwijl GPS in de akkerbouw al bijna twee decennia gemeengoed is, neemt de belangstelling vanuit de melkveehouderij ook flink toe. Mede door de hoge kunstmest- en brandstofprijzen geraakte de opkomst van GPS in de melkveehouderij in een stroomversnelling. Bovendien is GPS dankzij de ontwikkeling in de techniek door de jaren heen betaalbaarder en beter geworden. Melkveehouder Robbert Haijtink laat zien dat een GPS-systeem veel arbeidsgemak oplevert en zich goed terugverdient. Dankzij minimale overlap bespaar je tijd en brandstof, ook ligt de (kunst)mest direct egaal op het veld. Met deze zelfbouwtechniek ben je volledig onafhankelijk. Wereldwijd werken boeren actief samen om software en hardware te ontwikkelen. Dankzij deze initiatieven kunnen boeren hun eigen GPS-systeem installeren, repareren en zit je niet vast aan dure abonnementen. Bij zelfbouwsystemen wordt er enkel gewerkt met universele componenten, hierdoor zijn dit type systemen betaalbaar en zijn onderdelen goed beschikbaar.

De techniek

RTK GPS staat voor Real Time Kinematic Global Positioning System. RTK is een speciale vorm van differentiaal GPS. Naast de afstandcorrecties voor de satellieten wordt ook extra draaggolfinformatie doorgezonden vanaf de basisontvanger, zodat een nauwkeurigheid van rond de 5 cm kan worden behaald. Een GPS-stuurautomaat bestuurt de trekker door middel van de input via een GPS-ontvanger, gyroscoop en stuurhoeksensor / encoder. Deze gegevens worden vervolgens door een tablet verwerkt tot outputdata, waarmee de trekker fysiek stuurt. Je voorziet de trekker dus van sensoren en een manier om de stuurcilinder heen en weer te bewegen. Vaak wordt dit gedaan met een DC-motor die het stuur (hetzelfde stuur als waarmee je zelf stuurt) via de orbitrol omzet naar een stuurbeweging.

Zelf monteren op je trekker

Het leuke van deze ontwikkeling is dus dat jij als boer zelf aan de slag kunt. Een GPS-systeem bestaat meestal uit de volgende hoofdcomponenten: tablet, ontvanger, stuuropbouw, software. Een modem en gyroscoop is optioneel. Gebruikte tablets zijn beschikbaar vanaf € 350,-, de ontvanger is leverbaar voor € 250,-, de cerea software licentie is eenmalig € 200,- en de gyroscoop kost € 70,-. Voor de elektronica van de stuuropbouw betaal je € 250,- tot € 350,-. De overige componenten zoals behuizing, kabels, tablet houders, zekering kosten circa € 150,-. Let hierbij wel op dat het gebruik van verkeerde componenten kan leiden tot storingen. Je kunt de meest simpele setup voor circa € 1.400,- zelf in elkaar zetten en installeren. In deze video helpt Jaap Nijboer van rtk-gps.nl je verder op weg:

Een basisstation op je stal of via een collega-boer uit je buurt?

Een basisstation is een GPS-ontvanger welke vanuit een vaste positie (bijvoorbeeld op de stal) een correctie doorstuurt naar jouw trekker. Dit correctiesignaal maakt het mogelijk hoge nauwkeurigheden lager dan 5 centimeter te halen. De vuistregel is dat er 1 mm nauwkeurigheid per kilometer afstand tot de basis verloren gaat. De praktijk leert dat 30 a 40 km de maximale afstand is tot een basisstation. Bij Agro-innovatiecentrum De Marke is een basisstation gerealiseerd. Deze video vertelt je hier meer over:

In de afgelopen periode is het netwerk van en voor boeren gegroeid en zijn er drie beschikbare correctie signalen gerealiseerd in de Cleantech Regio, de Achterhoek en Liemers. Op deze kaart zie je de beschikbare correctiesignalen in onze regio. Ook vind je hier de benodigde inloggegevens om toegang te krijgen tot de open source gemeenschap. Als er binnen 40 km van jouw bedrijf geen RTK-basiscorrectiestation is, wordt het bouwen van een eigen station aangeraden. Correcties zijn op meerdere manieren te verkrijgen; de meest gangbare methode is NTRIP oftewel een correctiesignaal dat via mobiel internet binnenkomt. Bij Agro-innovatiecentrum De Marke wordt RTK GPS onder andere ingezet om proefvelden in te meten. In onderstaande video gaat Jaap Nijboer hier dieper op in.

Welke software past bij jou?

Cerea en AgOpenGps zijn beide goede en verassend uitgebreide en nauwkeurige GPS-systemen die je tegen een gunstige prijs zelf (of met hulp) op jouw trekker of andere landbouw machines kunt installeren. Als je twijfelt tussen AgOpenGps en weinig van elektronica, software en GPS weet, is het aan te raden om met Cerea te beginnen. Cerea is eenvoudiger te installeren op de trekker en biedt ook voldoende mogelijkheden om het systeem uit te breiden. Wil je je verdiepen in beide systemen en er nu al mee aan de slag? Bezoek dan eens de officiële Agopen website of het Duitstalige cerea forum, hier wisselen ondernemers ervaringen uit. 

Installatie bij Agro-innovatiecentrum De Marke

Begin 2022 vond er in samenwerking met het Zone.college een zelfbouwsessie plaats bij De Marke, verzorgd door onafhankelijk ingenieur Jaap Nijboer van rtk-gps.nl. Vervolgens is het basisstation bij De Marke geïnstalleerd en in bedrijf gegaan. Bevindt jouw bedrijf zich in een straal van 40 kilometer van De Marke? Dan kun je dus dit correctiesignaal benutten. Dit station is gratis beschikbaar via de caster rtk2go.com. Hetzelfde geldt voor de basisstations in Loerbeek en Laren. Voor de actuele mountpoints van rtk2go ga je naar rtk2go.com:2101 of neem contact op via info@rtk-gps.nl.

Aan de slag en heb je nog vragen?

Zelfbouw RTK systemen zijn geschikt voor alle bedrijfstypen. Of je nou jong, oud, melkveehouder, of pootgoedteler bent; het belangrijkste is dat je open staat ten opzichte van zelfbouwoplossingen, dat je bereid bent nieuwe dingen te leren én dat je een beetje kunt lassen en knutselen. Heb je specifieke vragen over de installatie of de techniek? Neem gerust contact op met Jaap Nijboer van rtk-gps.nl. Jaap is de eerste in Nederland die startte met Cerea GPS, sinds 2015 heeft hij veel boeren mogen helpen aan een nauwkeurige en betaalbare GPS-stuurautomaat. Je kunt Jaap Nijboer bereiken via 06 31 28 37 47 of info@rtk-gps.nl.

Rol De Innovatie Coöperatie

Samen met Robbert Haijtink hebben de mensen van De Innovatie Coöperatie Haijtink’s initiatief en ambitie vertaald naar een projectplan. Het project was er op gericht het gebruik van RTK GPS onder melkveehouders te stimuleren, de technische drempel van het zelfbouwen te verkleinen en de opgedane kennis en ervaringen beschikbaar te stellen voor boeren in de Achterhoek, Liemers en Cleantech Regio. Dit doen we door achtergrondinformatie en video’s op deze pagina te delen, maar ook door het maken van nieuwe en regionale samenwerkingen. Zo is tijdens het project nauw samengewerkt met het Kadaster, studenten Loonwerk van Zone.college en het CIVON. Er vonden diverse kennissessies plaats, daarnaast stond Haijtink’s project volop in de spotlight tijdens de open dag van de Nationale Proeftuin Precisie Landbouw (NPPL). Na de open dag van NPPL groeide de belangstelling tot ver buiten de provinciegrenzen, tientallen melkveehouders uit Nederland (en België) lieten zich inmiddels bijpraten over de techniek. Een impressie van deze dag, inclusief video, vind je via deze link.

Meer informatie: Ellen de Lange, innovatiemakelaar, ellen@deinnovatiecooperatie.nl, M 06 10 29 61 87

 

Bekijk het fragment: 

 

Lees meer: 

Veel belangstelling voor zelfbouw RTK-GPS 

Gezocht: ‘Agronerds’ om samen een RTK-GPS netwerk te bouwen